%20(1).png)
Świadczenia wspólnika na rzecz spółki
Polski Ład spowodował, że wzrosły obciążenia publicznoprawne wielu osób. Nie tylko przedsiębiorcy płacą wyższe podatki i odczuwają zmiany w zakresie składki zdrowotnej. Reforma podatkowa dotknęła także członków zarządu w spółkach z o.o. czy akcyjnych, którzy od nowego roku muszą płacić składkę zdrowotną od wypłacanych im wynagrodzeń. Czy można uniknąć składki zdrowotnej? Poniżej podpowiadamy.
Świadczenia wspólnika na rzecz spółki
Na podstawie przepisów kodeksu spółek handlowych, członek zarządu, który jest jednocześnie wspólnikiem spółki, czy generalnie każdy wspólnik spółki może na jej rzecz wykonywać odpłatnie określone świadczenia. Zasady w tym zakresie określa szczegółowo przepis art. 176 Kodeksu spółek handlowych. Zgodnie z nim:
- wspólnik może być zobowiązany do powtarzających się świadczeń niepieniężnych na rzecz spółki;
- w umowie spółki należy wskazać rodzaj i zakres takich świadczeń;
- spółka ma obowiązek wypłacać wspólnikowi za te świadczenia wynagrodzenie także w przypadku, gdy sprawozdanie finansowe nie wykazuje zysku;
- wynagrodzenie to nie może przewyższać cen lub stawek przyjętych w obrocie.
Konieczna zmiana umowy spółki
Najważniejszą zasadą, którą określa art. 176 Kodeksu spółek handlowych w zakresie świadczeń wspólnika na rzecz spółki jest to, że umowa spółki powinna określać rodzaj i zakres świadczeń niepieniężnych wspólnika oraz fakt, że te świadczenia mają charakter powtarzalnych, a nie jednorazowych.
Jeżeli zatem umowa danej spółki nie określa, że wspólnik jest zobowiązany do powtarzających się świadczeń na jej rzecz, to należałoby taką umowę zmienić.
Umowa powinna dokładnie wskazywać, do jakich czynności/usług ma być zobowiązany wspólnik, np. doradztwo w danym obszarze, zajmowanie się marketingiem w spółce, pozyskiwaniem pracowników, itd. Im więcej potencjalnych obowiązków wspólnika w umowie zostanie określonych, tym rzadziej trzeba będzie umowę zmieniać. Dlatego warto wpisać szerszy zakres obowiązków wspólnika w umowie, a np. doprecyzować je w zawartej uchwale zgromadzenia wspólników.
W mojej ocenie, ważne jest, aby wspólnik, który jest jednocześnie członkiem zarządu spółki, nie wykonywał na jej rzecz czynności zarządczych, które na podstawie przepisów KSH wykonywane są właśnie przez członków zarządu. W przeciwnym wypadku organy podatkowe, a przede wszystkim ZUS może uznać, że takie postanowienia mają charakter sztuczny.
Wynagrodzenie – jak je ustalić
Wynagrodzenie wspólnika za powtarzające się świadczenia na jej rzecz powinno być ustalone na zasadach rynkowych. Jest to kluczowe z punktu widzenia cen transferowych i obowiązku ustalania wynagrodzenia/ceny pomiędzy podmiotami powiązanymi zgodnie z zasadą ceny rynkowej.
Istotne jest to, że sama umowa spółki nie musi określać wysokości wynagrodzenia, a jedynie fakt, że będzie ono wypłacane. Przepisy co do zasady nie wymagają nawet podjęcia uchwały przez wspólników w zakresie określenia wysokości wynagrodzenia dla wspólnika. Chodź w praktyce najczęściej właśnie tak się dzieje.
Należy pamiętać, żeby wręcz unikać zawierania pomiędzy spółką a wspólnikiem dodatkowych umów np. o współpracy, o świadczenie usług itp. Może to narazić strony na ryzyko uznania przez organy, że np. uzyskiwane przychody stanowią przychody z umowy zlecenie, czy z działalności gospodarczej, co oznacza odmienne zasady opodatkowania, a przede wszystkim oskładkowanie wynagrodzenia wspólnika.
Opodatkowania wynagrodzenia
Wynagrodzenie wspólnika za wykonywanie powtarzających się świadczeń na podstawie umowy spółki stanowi przychód z innych źródeł.
Zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy o PIT, za przychody z innych źródeł uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.
Katalog przychodów z innych źródeł jest szeroki. Wynagrodzenia dla wspólnika za świadczenia wykonywane na podstawie umowy spółki nie da się przyporządkować do innych, szczególnych źródeł przychodów określonych w ustawie o PIT. Wobec tego wynagrodzenie to należy kwalifikować jako przychód z innych źródeł.
Potwierdzają to także interpretacje indywidualne, np. w piśmie z 25 listopada 2020 r., nr 0112-KDIL2-1.4011.803.2020.1.MKA, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wskazał:
Zatem, otrzymane przez wspólnika Spółki wynagrodzenie z tytułu wykonywania powtarzających się świadczeń niepieniężnych na rzecz Spółki będzie stanowić dla niego przychód z "innych źródeł", o których mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W sytuacji wypłaty wynagrodzenia wspólnikowi Spółki z tytułu powtarzających się świadczeń rzeczowych na rzecz Spółki, który osiągnie z powyższego tytułu przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych na Wnioskodawcy nie będzie spoczywał obowiązek poboru zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych.
Co ze składkami ZUS i składką zdrowotną?
Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (ZUS), obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz osobami z nimi współpracującymi.
Za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się m.in. wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólników spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej (art. 8 ust. 6 pkt 4 ustawy o ZUS).
Jak wynika z powyższych przepisów tylko wspólnika jednoosobowej spółki z o.o. uważa się za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą. Wobec tego taki wspólnik musi płacić składki ZUS i składkę zdrowotną od pobieranego wynagrodzenia za świadczenia na rzecz spółki. Natomiast wspólnicy wieloosobowych spółek z o.o. nie płacą składek ZUS, a także składki zdrowotnej.
Wynagrodzenie dla wspólnika a ukryta dywidenda
Na koniec warto wspomnieć, że 1 stycznia 2023 r. wejdą w życie przepisy dotyczące tzw. ukrytej dywidendy (art. 16 ust. 1 pkt 15b ustawy o CIT). Zgodnie z nimi, do kosztów uzyskania przychodów spółka nie będzie mogła zaliczać wydatków poniesionych w związku ze świadczeniem wykonanym przez podmiot powiązany w rozumieniu przepisów o cenach transferowych z tą spółką lub ze wspólnikiem tej spółki, jeżeli poniesienie tego kosztu stanowi ukrytą dywidendę.
Koszty wskazane powyżej stanowią ukrytą dywidendę, jeżeli:
wysokość tych kosztów lub termin ich poniesienia w jakikolwiek sposób są uzależnione od osiągnięcia zysku przez podatnika lub wysokości tego zysku lub
racjonalnie działający podatnik nie poniósłby takich kosztów lub mógłby ponieść niższe koszty w przypadku wykonania porównywalnego świadczenia przez podmiot niepowiązany z podatnikiem, przy czym przy określaniu wysokości tych kosztów stosuje się zasadę ceny rynkowej, lub
koszty te obejmują wynagrodzenie za prawo do korzystania z aktywów, które stanowiły własność lub współwłasność wspólnika lub podmiotu powiązanego ze wspólnikiem przed utworzeniem podatnika.
Nie sposób dziś przewidzieć, w jaki sposób organy podatkowe będą od przyszłego roku podchodziły do kwestii wynagrodzenia wypłacanego wspólnikowi za świadczenia na rzecz spółki. Wydaje się, że jeżeli świadczenia te/usługi będą związane z prowadzoną działalności gospodarczą spółki, a wynagrodzenie zostanie ustalone na zasadach rynkowych, to przepisy o ukrytej dywidendzie nie powinny być stosowane. Warto jednak monitorować na bieżąco stanowisko organów w tym zakresie.
Autorka tekstu: Aleksandra Trocińska- doradczyni podatkowa
.png)
