Płatnik PIT i ZUS w niepublicznej placówce oświatowej
W związku z licznymi zmianami na tle podatkowym w ostatnim czasie, pojawiły się wątpliwości dotyczące tego, kto jest płatnikiem PIT i ZUS w szczególnych przypadkach. W poniższym wpisie wyjaśniamy jak ta kwestia ma się w przypadku niepublicznej placówki oświatowej.
Osoba fizyczna prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą jest właścicielem niepublicznych placówek oświatowych, które zatrudniają pracowników. W tym wypadku Istnieje wątpliwość, który podmiot – właściciel czy dana placówka jest płatnikiem zaliczek na PIT i składek ZUS od wynagrodzeń pracowników, w tym pod czyim NIP-em powinny być prowadzone rozliczenia PIT i ZUS.
Płatnik PIT
Zgodnie z art. 2 ust. 1-3 ustawy o NIP:
-
Osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które na podstawie odrębnych ustaw są podatnikami, podlegają obowiązkowi ewidencyjnemu.
-
Obowiązkowi ewidencyjnemu podlegają również inne podmioty niż wymienione w ust.1, jeżeli na podstawie odrębnych ustaw są podatnikami, oraz płatnicy podatków.
-
Obowiązkowi ewidencyjnemu podlegają także podmioty będące, na podstawie odrębnych ustaw, płatnikami składek ubezpieczeniowych.
Na podstawie powyższych przepisów, należy rozstrzygnąć, kto jest płatnikiem podatków i płatnikiem składek ubezpieczeniowych.
- Zgodnie z art. 8 Ordynacji podatkowej, płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.
- Zgodnie z art. 31 ustawy PIT, osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, zwane dalej "zakładami pracy", są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody m.in. ze stosunku służbowego, czy stosunku pracy.
Innymi słowy, za płatnika PIT należy uznać zakład pracy, czyli podmiot zatrudniający pracowników (nauczycieli / innych pracowników), którym podmiot ten wypłaca wynagrodzenie.
Placówka niepubliczna jako zakłady pracy
Zgodnie z art. 8 ust.1 ustawy – Prawo oświatowe, szkoła i placówka może być szkołą i placówką publiczną albo niepubliczną. W rozumieniu art. 13 ust. 6 pkt 2, 14 ust. 3 pkt 6 ustawy Prawo Oświatowe, niepubliczne szkoły i niepubliczne przedszkola zatrudniają nauczycieli. W placówkach niepublicznych (w przedszkolach, innych formach wychowania przedszkolnego, szkołach niepublicznych) nauczycieli zatrudnia się na podstawie umowy o pracę, zgodnie z Kodeksem pracy.
Pracodawcą jest jednostka organizacyjna, choćby nie posiadała osobowości prawnej, a także osobą fizyczna, jeżeli zatrudnia pracowników (art. 3 Kodeksu pracy).
Mając na uwadze powyższe, pracodawcą jest placówka niepubliczna, np. niepubliczne przedszkole, niepubliczna szkoła. Dlatego też niepubliczna placówka oświatowa, jako pracodawca, musi posiadać własny numer NIP i pełni rolę płatnika zaliczek na PIT od wynagrodzeń pracowników zatrudnionych w placówce.
Właściciel przedszkola nie będzie pracodawcą w stosunku do zatrudnionych w placówce nauczycieli /osób, dlatego nie pełni roli płatnika PIT.
Przykład
Interpretacja indywidualna z 10 sierpnia 2021 r., nr 0111-KDIB3- 2.4018.9.2021.1.MGO.
Organ wskazał:
Dwie osoby przejmujące przedszkole nie są obowiązane na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.
Skoro w niniejszej sprawie pracodawcą będzie przedszkole, to ono na postawie art. 2 ust. 2 ww. ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników, będzie zobowiązane do wystąpienia o nadanie numeru identyfikacji podatkowej jako płatnik zaliczek na podatek dochodowy od pracowników.
Mając bowiem na uwadze powołane przepisy prawa oraz przedstawiony opis sprawy w tym fakt, iż pracodawcą zatrudniającym pracowników będzie przedszkole to o numer identyfikacji podatkowej celem posługiwania się nim jako płatnik podatku dochodowego powinno wystąpić właśnie przedszkole, jako pracodawca zobowiązany do obliczania, pobierania i odprowadzania zaliczek na podatek dochodowy od pracowników.
Podsumowując, uważamy, że płatnikiem zaliczek na PIT za pracowników (nauczycieli) w niepublicznej placówce oświatowej jest właśnie ta placówka, która powinna posiadać własny numer NIP.
Z uwagi jednak na to, że zagadnienie to może budzić wątpliwości interpretacyjne organów podatkowych, można rozważyć wystąpienie z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej, aby zabezpieczyć ryzyko podatkowe.
Płatnik ZUS
Podobnie jak w przypadku podatku PIT, płatnikiem ZUS za pracowników będzie niepubliczna placówka oświatowa – pracodawca, a nie jej właściciel (osoba fizyczna). Uzasadnienie jest takie samo jak powyżej.
Dodatkowo należy wskazać na art. 4 pkt 2 lit. a ustawy ZUS, który wskazuje:
- Płatnikiem składek jest pracodawca - w stosunku do pracowników i osób odbywających służbę zastępczą oraz jednostka organizacyjna lub osoba fizyczna pozostająca z inną osobą fizyczną w stosunku prawnym uzasadniającym objęcie tej osoby ubezpieczeniami społecznymi, w tym z tytułu przebywania na urlopie wychowawczym albo pobierania zasiłku macierzyńskiego, z wyłączeniem osób, którym zasiłek macierzyński wypłaca Zakład.
Zwracam jednak uwagę na odmienne stanowisko ZUS-u oraz sądów powszechnych w powyższym zakresie, w opinii których pracodawcą i płatnikiem składek ZUS jest właściciel placówki niepublicznej, a nie ta placówka.
ZUS i sądy powołują się w swoim uzasadnieniu na poniższy przepis:
- Art. 8 ust. 6 pkt 5 ustawy ZUS, który wskazuje, że za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą uważa się osobę prowadzącą publiczną lub niepubliczną szkołę, inną formę wychowania przedszkolnego, placówkę lub ich zespół na podstawie przepisów o systemie oświaty.
W takiej sytuacji należy przyjąć, że placówka prowadzona przez wnioskodawcę nie ma samodzielności organizacyjnej i majątkowej oraz nie zatrudnia we własnym imieniu pracowników. Tym samym nie jest pracodawcą zatrudnionych w nich osób. Pracodawcą jest bowiem zarówno w rozumieniu przepisów kodeksu pracy, jak i ustawy o systemie ubezpieczeń
społecznych J. R. jako osoba fizyczna prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą (por. wyrok Sądu Najwyższego z 14 czerwca 2006 r., I PK 231/05 oraz wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 1 marca 2017 r., IIIAUa 1286/16).
Na infolinii ZUS poinformowano mnie także, że płatnikiem ZUS jest osoba fizyczna / właściciel placówki niepublicznej.
Biorąc pod uwagę powyższe, ZUS może uznać, że właściciel niepublicznej placówki odpowiada jako płatnik za opłacanie składek ZUS za pracownika. Moim zdaniem sprawa nie jest jednoznaczna i wymaga pogłębionej analizy prawnej (specjalisty z prawa pracy).
Wnioski
- Płatnikiem zaliczek na PIT za pracowników (nauczycieli) w niepublicznej placówce oświatowej jest właśnie ta placówka, która powinna posiadać własny numer NIP.
- Naszym zdaniem płatnikiem ZUS jest także placówka oświatowa niepubliczna. Jednak należy mieć na względzie istnieje ryzyko, że ZUS uzna, iż właściciel niepublicznej placówki odpowiada jako płatnik za opłacanie składek ZUS za pracownika. Moim zdaniem sprawa nie jest jednoznaczna i wymaga pogłębionej analizy prawnej.
Autorka opracowania: Aleksandra Trocińska- doradczyni podatkowa
