Mimo że już sama nazwa formy prowadzenia biznesu, jaką jest „spółka z ograniczoną odpowiedzialnością”, sugeruje nam, że taka właśnie spółka to sposób na ograniczenie odpowiedzialności i ochronę majątku prywatnego, warto pamiętać, że ochrona ta posiada jednak swoje wyraźne, ustawowe ograniczenia. Jakie to ograniczenia i kiedy za długi firmy może odpowiedzieć także członek zarządu spółki? Omawiamy to w najnowszym wpisie na naszym blogu, w którym wskazujemy także na sposoby uwolnienia się od takiej odpowiedzialności.
Długi spółki z o.o. a odpowiedzialność członka zarządu – ogólne zasady odpowiedzialności członka zarządu za długi spółki z o.o. na gruncie KSH
Zgodnie z art. 151 § 1 Kodeksu spółek handlowych: „Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością może być utworzona przez jedną albo więcej osób w każdym celu prawnie dopuszczalnym, chyba że ustawa stanowi inaczej”. Paragraf 4 tego samego artykułu wskazuje z kolei wprost, że: „Wspólnicy nie odpowiadają za zobowiązania spółki”.
Obligatoryjnym organem spółki z o.o. jest przy tym zarząd spółki, który prowadzi jej sprawy i ją reprezentuje. Do zarządu mogą być natomiast powołane osoby spośród wspólników (co jest bardzo częstym wyborem) lub spoza ich grona.
Przepis artykułu 299 § 1 Kodeksu spółek handlowych mówi z kolei, że członkowie zarządu spółki odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania, jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna.
Powyższe oznacza więc, że choć odpowiedzialność wspólników za zobowiązania spółki jest wprost wyłączona na mocy art. 151 § 4 KSH, to jednak odpowiedzialność taka pojawia się w przypadku członków zarządu spółki w sytuacji nieskutecznej egzekucji wobec spółki, a więc wtedy, gdy majątek firmy nie wystarcza na pokrycie wszystkich zaciągniętych przez nią długów. Wówczas, na gruncie art. 299 § 1 KSH, członkowie zarządu spółki odpowiadają za jej zobowiązania solidarnie, całym swoim majątkiem prywatnym.
Przepisy przewidują jednak sytuacje, w których z odpowiedzialności tej można się wyswobodzić…
Zapisz się do newslettera
Zostaw swój adres e-mail i otrzymuj raz w tygodniu poradniki wspierające rozwój Twojej firmy
Zobowiązania firmy a odpowiedzialność członków zarządu – sposoby na uwolnienie się od odpowiedzialności za długi spółki z ograniczoną odpowiedzialnością
Przypadki te wyszczególnione zostały bardzo dokładnie w art. 299 § 2 KSH. Zgodnie z brzmieniem tego przepisu są 4 sposoby na uwolnienie się od odpowiedzialności za długi spółki po bezskutecznej egzekucji wobec niej.
- Sposób 1: Wykazanie, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości spółki.
Na gruncie Prawa upadłościowego „właściwym czasem” jest 30 dni od dnia, w którym nastąpiła podstawa do ogłoszenia upadłości, a więc moment powstania stanu niewypłacalności. Prawo upadłościowe wskazuje w tym kontekście, że dłużnik jest niewypłacalny, gdy utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Domniemywa się przy tym, że stan taki następuje, gdy opóźnienie w wykonywaniu zobowiązań przekracza 3 miesiące, a także wtedy, gdy zobowiązania pieniężne osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej przekraczają wartość jej majątku i stan ten utrzymuje się przez okres dłuższy niż 24 miesiące.
- Sposób 2: W tym samym czasie wydano postanowienie o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo o zatwierdzeniu układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu.
- Sposób 3: Brak winy członka zarządu za niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości.
O braku winy członka zarządu możemy mówić na przykład w przypadku długotrwałej choroby takiej osoby, odbywania przez nią kary pozbawienia wolności czy stanu, w którym członek zarządu został wprowadzony w błąd w zakresie wyników finansowych spółki oraz jej zdolności do wykonywania wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Brakiem winy na pewno natomiast nie będzie zasłonięcie się nieznajomością przepisów czy niewiedzą o swoich obowiązkach w związku z zajmowaną w spółce pozycją.
Należy przy tym wyraźnie zaznaczyć, że w przypadku postępowania w stosunku do członka zarządu, wykładnia przepisów dość jednoznacznie wskazuje na domniemanie winy w zakresie niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości. Znacząco utrudnia to pozycję procesową takiej osoby i wymaga od niej przedstawienia dowodów potwierdzających faktyczny brak winy w rozpatrywanym zakresie.
- Sposób 4: Pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewydania postanowienia o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo niezatwierdzenia układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu wierzyciel nie poniósł szkody.
Ostatni ze sposobów na uniknięcie odpowiedzialności przez członka zarządu to wykazanie, że pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewydania postanowienia o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo niezatwierdzenia układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu, wierzyciel nie poniósł szkody. Orzecznictwo wskazuje przy tym, że omawiana przesłanka wymaga wykazania, że zaspokojenie wierzyciela byłoby identyczne również w sytuacji zgłoszenia we właściwym czasie wniosku o ogłoszenie upadłości.
Jeśli zainteresował Cię ten wpis, sprawdź naszą ofertę i przeczytaj jak możemy Ci pomóc:
Podsumowanie
Mimo że odpowiedzialność wspólników za zobowiązania spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jest wyłączona na mocy art. 151 § 4 Kodeksu spółek handlowych, to jednak z uwagi na przepis art. 299 § 1 tej samej ustawy, odpowiedzialność ta może pojawić się przy członkach zarządu w sytuacji nieskutecznej egzekucji wobec spółki. Wówczas członkowie zarządu odpowiadają bowiem solidarnie z całego swojego majątku prywatnego.
Istnieją jednak sposoby na wyłączenie tej odpowiedzialności…
Będzie tak przede wszystkim, w sytuacji wykazania, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości spółki.
Przesłanką wyłączającą odpowiedzialność jest także wydane w tym samym czasie postanowienie o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo o zatwierdzeniu układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu.
W końcu sposobem na wyłączenie odpowiedzialności będzie również udowodnienie braku winy członka zarządu za niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości lub wykazanie, że zaspokojenie wierzyciela byłoby identyczne także w sytuacji zgłoszenia we właściwym czasie wniosku o ogłoszenie upadłości.
Zaciekawił Cię ten wpis?
Zapisz się do naszego bezpłatnego newslettera, będziemy Ci raz w tygodniu wysyłać informacje o nowych wpisach.
Umów się na bezpłatną konsultację
Rozwijaj firmę dzięki rachunkowości połączonej z doradztwem:
lub
